Św. Małgorzata z Castello

(1287-1320)

Małgorzata urodziła się w 1287 r. w Metoli w rodzinie arystokratycznej. Od urodzenia była niewidoma, miała zdeformowane kręgosłup i rękę, a także jedną nogę krótszą od drugiej. Stąd jest uważana za patronkę dzieci niepełnosprawnych. Przez całe dzieciństwo rodzina ukrywała ją przed światem. W 1303 r. rodzice ją porzucili i została zaadoptowana. Jedni z wychowujących ją ludzi powierzyli ją opiece Dzieciątka Jezus i odprowadzili do klasztoru dominikanek w Castello, gdzie została tercjarką. Wiodła proste i ukryte życie, między swoją celą domową a kościołem, poświęcając się pokucie i modlitwie oraz pełnieniu uczynków miłosierdzia. Opiekowała się chorymi, pocieszała umierających i odwiedzała więźniów. Mimo, że była niewidoma, widziała dobro w ludziach. Zmarła 13 kwietnia 1320 r. w wieku 33 lat. Mimo upływu czasu, jej ciało nie uległo rozkładowi. Przechowywane jest w kościele św. Dominika w Città di Castello. Za jej wstawiennictwem dokonało się wiele cudów.

Do XIX w. jej kult ograniczał się do Włoch, ponadto rozwijał się w kościołach dominikańskich. To właśnie dzięki siostrom i braciom Zakonu Kaznodziejskiego jej sława wyszła daleko poza Włochy i Europę, dotarła do obu Ameryk i na Daleki Wschód. Już w 1609 r. papież Paweł IV beatyfikował ją, a w 1675 r. papież Klemens X rozszerzył jej wspomnienie jako błogosławionej na cały Kościół. Oficjalna kanonizacja miała miejsce dopiero 19 września 2021 r.

W ikonografii święta Małgorzata przedstawiana jest zarówno w stroju dominikańskim, jak i z epoki. Jej atrybutami są lilia i serce. Pierwszy symbolizuje czystość, którą szczególnie pielęgnowała, natomiast trzymane w dłoniach serce z otwartą aortą jest znakiem otwarcia się na Boże działanie. Po śmierci Małgorzaty dominikanie dostali pozwolenie na otwarcie jej serca. Znaleziono w nim trzy perły z wyrzeźbionymi na nich świętymi figurami. Za życia Małgorzata zwykła mawiać: „Gdybyście tylko wiedzieli, co mam w moim sercu!”.

Mimo, iż lilie mogą odpowiadać tej świętej, to wydaje się, że w przypadku przedstawienia tej dominikanki na płytkach ceramicznych w klasztorze Santo Domingo w Limie doszło do pomyłki, bowiem dolna płytka tutaj nie pasuje. I chociaż występuję tu lilia, to jednak wyraźnie widać, że na rękach zostały zaznaczone stygmaty. Stąd też przedstawiona z tą lilią i ręką osoba była stygmatyczką. A wiadomo, że św. Małgorzata de Castello stygmatów nie posiadała. Miała je natomiast inna dominikanka – Łucja z Narni, której wizerunek również jest w tej limskiej dekoracji zrobionej z płytek. Natomiast w przypadku Łucji, pokazana jest ona tam z oczami na tacy i z książką. Wydaje się, że płytka z tymi elementami raczej pasuje do św. Małgorzaty, a płytka z lilią – stygmatami na dłoniach – do bł. Łucji.

Bibliografia:

Laurent M.H., La plus ancienne légende de la B. Marguerite de Città di Castello, „Achivum Fratrum Praedicatorum”, 10 (1940), s. 109–131.
Bonniwell W. R., The story of Margaret of Metola, New York 1952 (przekład włoski: La cieca della Metola, Roma 1955).
Ascani A., Storia di un monumento. Chiesa di S. Domenico a Città di Castello, Città di Castello 1963.
Valentini U., B. Margherita de la Metola, Città di Castello 1988.
Solvi D., Riscritture agiografiche. Le due «legendae» latine di Margherita da Città di Castello, „Hagiographica”, 2 (1995), nr 2, s. 251–276.
Lehmijoki-Gardner M., Writing religious rules as an interactive process. Dominican penitent women and the making of their regula, „Speculum”, 79 (2004), s. 660–687.