Św. Antonin z Florencji

(1389-1459)

Antonin Pierozzi urodził się we Florencji w 1389 r., był synem notariusza. W wieku szesnastu lat wstąpił do Zakonu Kaznodziejskiego w nowym klasztorze w Fiesole, gdzie przyjął go błogosławiony Jan Dominici (1355–1419). W 1413 r. przyjął święcenia kapłańskie. Był przeorem klasztorów w Cortonie, Rzymie, Neapolu i we Florencji. Pełniąc tę posługę wniósł duży wkład w reformy, które po schizmie wprowadzał Jan Dominici, aby powrócić do niezdewastowanej reguły życia w zakonie. W rzymski klasztorze Santa Maria sopra Minerva kazał umieścić szczątki św. Katarzyny ze Sieny we wspaniałym sarkofagu, w którym spoczywają do dziś. We Florencji natomiast zlecił wybudować wspaniały klasztor św. Marka, który freskami przyozdobił bł. Jan z Fiesole – Fra Angelico (1395–1455). On też udostępnił studentom klasztorną bibliotekę, która stała się pierwszą biblioteką publiczną w Europie. Z racji roztropności i łatwości rozwiązywania trudności życiowych nazywano go „Antoninem Doradcą”.

Docenieniem jego zasług było arcybiskupstwo florenckie, konsekrowano go 13 marca 1446 r. Nadal prowadził surowy tryb życia. Podkreśla się, że tak był zakochany w zakonie, że zawsze kieszeni miał klucz do swojej klasztornej celi, gdyż liczył, że jeszcze wróci do klasztoru. Wstawiał się za ubogimi i potrzebującymi oraz nawoływał do pełnienia uczynków miłosierdzia. Kilkukrotnie pełnił funkcję ambasadora Republiki Florenckiej przy Stolicy Apostolskiej.

Św. Antonin był nie tylko przełożonym zakonnym i arcybiskupem, ale także wziętym teologiem. Pozostawił po sobie wiele dzieł o tematyce teologicznej i historycznej. Najbardziej znana jest jego Summa di morale.

Antonin zmarł 2 maja 1459 r. w Wigilię Wniebowstąpienia Pana Jezusa. W uroczystościach pogrzebowych osobiście uczestniczył papież Paweł II. Zgodnie ze swoją wolą, Antonin został pochowany w klasztorze dominikańskim we Florencji. Po śmierci jego ciała zachowało się nienaruszone, ponadto wydawało piękny i intensywny zapach, świadczący o jego świętości. Do dzisiaj spoczywa w nienaruszonym grobowcu w kościele św. Marka we Florencji. Kanonizował go papież Hadrian VI w 1523 r. Dzień jego wspomnienia przypada na 10 maja.

W ikonografii przedstawiany jest w szatach biskupich lub w habicie, ale z pastorałem i paliuszem. Jako atrybut towarzyszy mu lilia, symbolizująca czystość, ale także napis „retribue”, odnoszący się do dobroczynności, którą św. Antonin uważał za swój obowiązek.

Bibliografia:

Razzi S., Vita dei santi e beati del Sacro Ordine de’ Frati Predicatori, cosi huomini, come donne. Co aggiunta di molte vite, che nella prima impressione non erono, Firenza 1588, s. 254–269.
Mortier D.-A., Saint Antonin de l'Ordre de Saint Dominique Archevêque et patron de Florence, Parisiis 1896.
Raoul Morcay A., Saint Antonin, Paris 1914.
Taurisano I., Catalogus Hagiographicus Ordinis Praedicatoorum, Romae 1918, s. 40–41.
La chiesa fiorentina, Firenze, Curia arcivescovile, 1970.
Kominek M. K., Święci i błogosławieni Zakonu Dominikańskiego, Warszawa 2001, s. 72–73.
Antonino Pierozzi OP (1389–1459). La figura e l’ opera di un santo arcivescovo nell’ Europa del Quattrocento; atti del convegno internazionale di studi storici (Firenze, 25–28 novembre 2009), a cura di L. Cinelli e Maria Pia Paoli, Firenze 2012 (Memorie Domenicane. N. S., 43).
Cornelison S. J., Art and the relic celt of St. Antoninus in Renaissance Florence, Farnham-Burlington 2012 (Visual Culture in Early Modernity).