Bł. Bartłomiej Cerveri

Bł. Bartłomiej Cerveri, inkwizytor i męczennik

(1420-1466)

Bartolomeo Cerveri urodził się w 1420 r. w Savigliano, w rodzinie notariusza Giovanninego. Od najmłodszych lat był znany w ze swojej pobożności. W 1432 r. słuchał kazań franciszkanina św. Bernardyna z Sieny. W 1434 r. studiował filozofię, teologię i prawo w rodzinnej miejscowości. Rok później wstąpił do klasztoru dominikanów w Savigliano. Tam też kontynuował studia filozoficzno-teologiczne. W 1445 r. przyjął święcenia kapłańskie Studiował w Turynie, gdzie 8 maja 1452 r. uzyskał tytuł lektora św. teologii. Tylko przez rok był profesorem na uniwersytecie turyńskim, gdyż został wybrany na przeora klasztoru Savigliano. Pierwszy raz przełożonym tego konwentu był w latach 1453-1455, a potem w latach 1457-1459. Podczas drugiej kadencji dokończył budowę kościoła św. Dominika, ponadto kazał wznieść kaplicę św. Wincentego Ferreriusza, który dopiero co został kanonizowany (1458).

W 1463 r. Bartłomiej został mianowany inkwizytorem Piemontu i Ligurii. Wykazywał się szczególną gorliwością. Na początku kwietnia 1466 r. dowiedział się, że w rejonie Cervere aktywną propagandę prowadzą waldensi. Postanowił wyjechać do nich z dwoma braćmi i bez zbrojnej eskorty. Wieczorem 21 kwietnia zostali zaatakowani przez pięciu waldensów. Zginął tylko Bartłomiej, gdyż jednemu z towarzyszy udało się uciec, a drugi został tylko ranny. Zachowało się podanie, według którego miał on mieć świadomość o grożącym mu niebezpieczeństwu; udając się w tę podróż miał powiedzieć: „Idę tam jako inkwizytor i tam muszę umrzeć”.

Ciało zamordowanego dominikanina zostało pochowane w Cervere, ale 18 sierpnia 1466 r. zostało przeniesione do kościoła dominikanów w Savigliano. Od razu był uważany za męczennika, mówiono też o cudach przy okazji jego zabójstwa, a następnie translacji jego ciała. W 1802 r. po kasacie klasztoru w Savigliano, jego relikwie z powrotem przeniesiono do kościoła parafialnego w Cervere, gdzie znajdują się do dzisiaj. Od początku dominikański męczennik odbierał kult w obu tych miejscach. Już w wiekach średnich uważano go za błogosławionego. Jednak oficjalnie papież Pius IX zatwierdził jego kult dopiero 22 września 1853 r. Pierwotnie jego liturgiczne wspomnienie przypadało na 21 kwietnia, czyli na rocznicę jego męczeńskiej śmierci, po reformie kalendarza liturgicznego zostało ono przesunięte na 3 lutego.

W ikonografii bł. Bartłomiej przedstawiany jest z mieczem rozłupującym jego głowę lub sztyletami albo włócznią wbitą w ciało, a także z palmą męczeństwa (np. w bazylice Santa Maria delle Grazie w Mediolanie). W dekoracji ceramicznej w klasztorze San Domingo jest on pokazany – podobnie jak Konrad z Marburga – ze sztyletem czy nożem podrzynającym gardło.

Bibliografia:

  • Novellis C., Biografia di illustri saviglianesi, Torino 1840, s. 45-47.
  • Bertoglio T., Vita e storia del beato Bartolomeo di Cervere, Fossano 1903.
  • Dompé F., I tempi e la vita del Beato Bartolomeo Cerveri, Cuneo 1953.