Bł. Idzi z Santarem

Bł. Idzi z Vouzela (lub z Santaremu), kapłan

(1190-1265)

Dom Gil Rodrigues de Valadares (Idzi, Aegidius) urodził się ok 1190 r. na zamku w Vouzela w diecezji Viseu w Portugalii. Jego ojciec, Rui Pais de Valadares lub Dom Rodrigo Pais de Valadares, był burmistrzem Coimbry (wówczas stolica Królestwa), szlachcicem Rady Króla Sancho I i jego głównym kamerdynerem. Jego rodzice pragnęli, aby wstąpił do stanu duchownego, ale on sam postanowił, że zostanie lekarzem. Prawdopodobnie wykształcenie otrzymał w szkole przy klasztorze Santa Cruz w Coimbrze, które było pierwszą wyższą uczelnią w Portugalii. Legenda głosi, że podczas podróży zaczepił go uprzejmy nieznajomy, który obiecał nauczyć go sztuki magii. Zapłatą za naukę miała być dusza Idziego. Po siedmiu latach studiowania magii pod kierunkiem szatana Idzi udał się do Paryża, gdzie łatwo uzyskał stopień doktora medycyny i dokonał wiele cudownych uzdrowień. Pewnej nocy pojawił się przed nim gigantyczny rycerz z wyciągniętym mieczem i zażądał, aby Idzi zmienił swoje nikczemne życie. To samo widmo pojawiło się po raz drugi i zagroziło zabiciem Idziego, jeśli ten się nie nawróci. Idzi nawrócił się i wyruszył do Portugalii. Tyle legenda. Wiadomo jednak, że około 1221 r. faktycznie w nowo wzniesionym klasztorze w Palencji rozpoczął nowicjat i przyjął habit dominikański od ówczesnego mistrza generalnego zakonu bł. Jordana z Saksonii. Nowicjat odbywał razem z bł. Humbertem z Romans, który później był generałem zakonu. Wkrótce potem jego przełożeni wysłali go do Santaremu, gdzie prowadził życie modlitwy i pokuty.

Po nowicjacie Idzi wrócił do Paryża, aby studiować teologię. A po powrocie do Portugalii osiadł w klasztorze w Santaremie. Szybko zasłynął z pobożności i mądrości. Dwukrotnie był wybierany na urząd prowincjała dominikańskiego w Kastylii: pierwszy raz w 1233, a drugi – w 1257 r. Zmarł 14 maja 1265 r. w Santaremie, licząc 67 lat. Jego ciało zostało pochowane w klasztornym grobowcu. W połowie XVI w., a więc trzy wieku od jego śmierci, historycy dominikańscy zakwestionowali jego istnienie i przekonanie to trwało aż do XIX w., kiedy ponownie zaczęto o nim pisać. Źródłem wiedzy były popularne relacje z życia świętych zakonu św. Dominika. W 1748 r. papież Benedykt XIV zatwierdził jego kult. Wspomnienie liturgiczne tego błogosławionego przypada na 23 października.

Bibliografia:

  • Braga T., Frei Gil de Santarém, lenda faustiana da primeira Renascença, Porto 1905.

  • Gumbley W., Blessed Giles Of Santarem, Confessor (Died 1765. Feast 14 May), „Life of the Spirit”, 13 (1959), nr 155, s. 513–515.

  • Oliveira J. de, Frei Gil de Portugal, Vouzela 1965.

  • Custódio J., S.  Frei Gil de Santarém, da Ordem dos Pregadores. Uma personalidade entre a Lenda, a Hagiografia e a História, [w:] S. Frei Gil de Santarém e a sua época, ed. J. Custódio, Santarém 1997, s. 20–48