Diego z Acebo

Diego z Acebo

Diego (Dydak) z Acebo, Biskup Osmy i współzałożyciel Zakonu

 (zm. 1207)

O Diego z Acebo (łac. Didacus d’Azebes) wiadomo niewiele. Na pewno był przeorem kapituły katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Santa María de la Asunción) w Osmie (El Burgo de Osma), gdzie Patriarcha Zakonu Kaznodziejskiego św. Dominik był kanonikiem. W 1201 r. Diego został biskupem Osmy. Z tego też roku pochodzi pierwszą o nim wzmianka w źródłach. Wtedy też zreformował kanonię zgodnie z regułą św. Augustyna. W latach 1203–1204 biskup Diego i Dominik jako wysłannicy króla kastylijskiego Alfonsa VIII (1155-1214) udali się do Danii, aby zapewnić synowi królewskiemu Ferdynandowi tron władcy duńskiego. W latach 1204–1205 odbyli oni drugą podróż po dziewczynę, która jednak w międzyczasie zmarła. W drodze powrotnej Diego udał się do Rzymu i prosił papieża Innocentego III o możliwość pracy misyjnej wśród pogan. Papież nie udzielił mu zgody, ale wysłał go na południe Francji, do Langwedocji, aby razem z towarzyszem Dominikiem zajął się nawracaniem katarów. To właśnie biskup Diego odegrał ważną rolę w fundacji pierwszego klasztoru dla dominikanek w Prouille w 1206 r. Pierwszymi zakonnicami zostały kobiety nawrócone z herezji katarskiej. Diego brał udział w debatach katarsko-katolickich w Verfeil i Montrealu. W 1207 r. w Pamiers uczestniczył w konferencji z waldensami na czele z Durandem z Huesca. Po niej grupa katarów powróciła na łono Kościoła katolickiego. Wkrótce po tym biskup Diego otrzymał od papieża rozkaz powrotu do swojej diecezji. Zmarł w Osmie 30 grudnia 1207 r. W tamtejszej katedrze spoczęło jego ciało.

Wspólna działalność misyjna i kaznodziejska Diego i Dominika doprowadziła do założenia Zakonu Kaznodziejskiego, którego oficjalna fundacja miała miejsce dopiero dziewięć lat po śmierci biskupa Osmy. Ale to właśnie podczas pracy wśród katarów wypracowali oni nowe formy walki z herezją, wykorzystując wykształconych kaznodziejów wędrownych, którzy żyli w zgodzie z radami ewangelicznymi, szczególnie z ubóstwem, i prowadzili spory z katarami i waldensami. To wpłynęło na późniejszy charakter Zakonu Kaznodziejskiego założonego przez św. Dominika. Niektórzy badacze twierdzą, że św. Dominik przy zakładaniu zakonu teoretyczne podstawy czerpał z ustaleń biskupa Diego.

Warto podkreślić, że jeszcze bł. Jordan z Saksonii, następca św. Dominika na urzędzie mistrza generalnego Zakonu Kaznodziejskiego, podkreślał rolę biskupa Diego w powstawaniu zakonu. Jednak później władze zakonu szły w kierunku, aby wręcz wymazać z historii zakonnej jego wpływ na ukształtowanie się pierwszej grupy braci kaznodziejów, którzy potem dali początek zakonowi.

Biskup Diego od początku cieszył się kultem, zarówno w zakonie, jak i w lokalnym Kościele w Hiszpanii, szczególnie w swojej diecezji. Niejednokrotnie w ikonografii dominikańskiej przedstawiany był w habicie zakonu św. Dominika. Nieraz także można spotkać przy nim określenie „beatus”, czyli błogosławiony, chociaż nigdy jego kult nie został oficjalnie zatwierdzony przez Kościół katolicki.

Bibliografia:

  • Jordan de Saxoniae, Libellus de principiis Ordinis Prædicatorum, ed. H. Ch. Scheeben, [w:] Monumenta S.P.N. Dominici, Fasc. 2: Libellus de principiis Ordinis Praedicatorum. Acta canonizationis. Legendae Petri Ferrandi. Constantini Urbevetani. Humberti de Romanis, Rome 1935 (Monumenta Ordinis Praedicatorum Historica, 16), s. 1–88.

  • Dávila Gil González, Theatro eclesiastico de la iglesia y ciudad de Osma. Vidas de sus obispos, y cosas memorables de su obispado, [w:] tenże, Theatro eclesiastico de las ciudades e iglesias catedrales de España: vidas de sus obispos y cosas memorables de sus obispados, t. 4, Salamanca 1618, s. 29–31 (każda część ma oddzielną paginację).

  • Loperráez Corvalán J., Descripcion histórica del obispado de Osma: con el catálogo de sus prelados, t. 1, Madrid 1788, s. 187–192.

  • Veen H.J. van, S. Dominicus, IV (Vervolg). Didacus en Dominicus, „Nederlands archief voor kerkgeschiedenis”, 6 (1908), nr 2, s. 191–220, 6 (1909), nr 3, s. 251–290, zwł. s. 251–258.

  • Vicaire M.-H., Saint Dominique en 1207, „Archivum Fratrum Praedicatorum”, 23 (1953), s. 335–345.