Św. Jan Macias

Św. Jan Macias, zakonnik

(1585-1645)

Juan de Arcas Sánchez urodził się 2 marca 1585 r. w Ribera del Fresno w Hiszpanii. Pochodził z ubogiej rodziny. Używane obecnie jego nazwisko (przezwisko) „Macias” (pasterz) przyjęło się później z racji pracy pasterskiej, którą wykonywał jako dziecko. Gdy bowiem zmarli mu rodzice, liczący wówczas cztery i pół roku chłopiec trafił pod opiekę wuja, który skierował go do wypasania owiec. W noc Bożego Narodzenia 1613 r. opuścił dom wujostwa i rozpoczął samodzielne życie. W 1620 r. wraz z kupcem, u którego wcześniej pracował, udał się do Ameryki, wpierw do audiencji Santa Fe de Bogota, a następnie do audiencji Quito. Ostatecznie osiadł w audiencji Lima. To właśnie w jego stolicy, Limie, wstąpił do zakonu św. Dominika w 1622 r. w wieku 37 lat.  Zanim jednak rozpoczął nowicjat przez pewien czas był rolnikiem i jako brat świecki wspierał zakon. Ostatecznie 23 stycznia 1622 r. w klasztorze Santa Maria Magdalena w Limie rozpoczął nowicjat, który zakończył złożeniem ślubów zakonnych 25 stycznia 1623 r.

Przez całe swoje zakonne życia jako brat konwers był furtianem. I chociaż wolał życie ukryte, to jak wyznał jednemu z ojców, robi to jedynie z posłuszeństwa, ale zarazem z radością. Podejmował surowe umartwienia i aktywnie działał na rzecz ubogich i chorych. Znany był również z gorliwej modlitwy, stąd nazywano go „wielkim mężem modlitwy”. Przyjaźnił się z innym świętym dominikańskim z Limy – Marcinem de Porres. Zmarł 16 września 1645 r. w wieku 60 lat.

Świadkowie jego życia podają wiele cudów, które miały dziać się za przyczyną śp. br. Juana. W 1763 r. dwa cuda dominikanie peruwiańscy przedstawili papieżowi Klemensowi XIII, prosząc go o ogłoszenie zmarłego prawie 120 lat wcześniej br. Juana „czcigodnym”. Jeden z nich miał miejsce już 33 lat po jego śmierci. Otóż choremu nowicjuszowi przeor klasztoru Santo Domingo, br. Nicolás Ramírez przekazał obrazek z wizerunkiem zmarłego zakonnika, polecając mu, aby właśnie go prosił o wstawiennictwo. Bracia zostawili chorego modlącego się i zasnęli. Kiedy powrócili, byli zaskoczeni, że nowicjusz był już całkowicie uzdrowiony.

Już trzy lata po jego śmierci rozpoczęto starania o wyniesienie go na ołtarze. W ten sposób chciano podkreślić jego altruizm i pomoc ubogim. Przez cały ten czas cieszył się kultem nie tylko w Peru, ale także w innych krajach Ameryki Łacińskiej, o czym świadczą jego przedstawienia. W 1681 r. szczątki zmarłego Juana przeniesiono do cedrowej trumny. Wtedy okazało się, że jego ciało nie zostało naruszone. Można je oglądać również współcześnie.

Jednak jego kult został uznany przez Kościół dopiero 22 października 1837 r. Dokonał tego papież Grzegorz XVI, który ogłosił go błogosławionym. Aktu kanonizacji natomiast dokonał papież Paweł VI 28 września 1975 r. Obok św. Róży z Limy i Marcina de Porres należy on do grupy największych świętych peruwiańskich. Jego wspomnienie liturgiczne przypada na 18 września.

W ikonografii św. Jan Macias najczęściej przedstawiany jest po prostu w dominikańskim habicie konwersa, czyli w białym habicie z czarnym szkaplerze. Jednak czasami można zobaczyć go również z osłem, który stał się jednym z jego atrybutów. Nawiązuje on do kwest i akcji charytatywnych podejmowanych przez świętego. To właśnie na ośle przemierzał on ulice Limy rozwożąc pożywienie dla najbardziej potrzebujących.

Bibliografia:

  • De Couesnongle O.P., The social message of John Macias, [w:] A plea for Itinerant Preaching Conference, Rome 1975.

  • Velasco Salvador, San Juan Macias, O.P., Guadalajara 1975.

  • Canonizzazione del beato Giovanni Macias O.P. compiuta dal Santo Padre Paolo VI: Piazza S. Pietro 28 settembre 1975, Città dell Vaticano 1975.

  • Gago J.L., San Juan Macías. El pastor contemplativo y emigrante, [w:] Estampas dce místocos. Juan Macías, Margarita de Hungría, Maestro Eckhart, Juan Taulero, Enrique Susón, Raimundo de Capua, Alvaro de Córdoba, Juan González Arintero, Reginaldo Garrigou-Lagrange, Mercedes de Espíritu Santo, M. Teresa Muñoz Garde, Práxedes Fernández, Caleruega 1986 (Familia Dominicana, 3), s. 21–37.

  • Kominek M. K. Święci i błogosławieni Zakonu Kaznodziejskiego, Warszawa 2001, s. 143–145.

  • Benito Rodríguez J. A., San Juan Macías. El santo de los pobres, [w:] Cinco Santos del Perú. Vida, obra y tiempo, ed. J.S. Jordán, Lima 2016, s. 116–136.