Giacomo de Vio urodził się w 20 lutego 1469 r. w Gaecie we Włoszech. Pochodził z rodziny szlacheckiej. Już we wczesnym dzieciństwie był pobożny i lubił się uczyć. Do zakonu dominikanów wstąpił w rodzinnej miejscowości w 1484 r. Przyjął zakonne imię Tomasz (Tommaso). Studia filozoficzne i teologiczne pobierał w Neapolu, Bolonii i Padwie. 19 marca 1492 r. uzyskał tytuł lektora św. teologii. Był magistrem braci studentów. Był profesorem teologii na uniwersytetach w Padwie i Rzymie. Swoimi wykładami i pismami zaczął przyciągać studentów. Znaczną sławę naukową przyniosła mu publiczna debata z Pico della Mirandola (1463–1494), która miała miejsce podczas kapituły generalnej zakonu w Ferrarze w 1494 r. Dzięki niej otrzymał też tytuł magistra św. teologii. Przez następne kilka lat wykładał Summę św. Tomasza z Akwinu w Brescii i Pawii. W 1501 r. został mianowany prokuratorem generalnym zakonu, ponadto objął katedrę filozofii i egzegezy na Uniwersytecie La Sapienza.
W 1507 r., po śmierci mistrza generalnego dominikanów, został wikariuszem generalnym zakonu, a rok później wybrano go na kolejnego generała zakonu kaznodziejskiego. Urząd ten pełnił przez następne 10 lat. Wtedy też był doradcą papieży. W 1511 r. na Soborze w Pizie zaangażował się w obronę praw papieskich, występując przeciwko Jacquesowi Almainowi (1480–1515) z uniwersytetu paryskiego. W wyniku jego interwencji prace tego paryskiego profesora teologii zostały spalone na rozkaz francuskiego króla Ludwika XII. W 1517 r. Papież Leon X mianował go kardynałem, a w 1518 r. został arcybiskupem Palermo, rok później mianowano go arcybiskupem Gaety.
W 1518 roku kard. Tomasz de Vio został wysłany do Niemiec w roli legata papieskiego, aby uczestniczyć w wyborze Karola V Habsburga na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Podczas pobytu w Niemczech próbował powstrzymać rodzącą się protestancką Reformację i bezskutecznie namawiał Marcina Lutra do wycofania niektórych swoich tez i pozostania wiernym nauce Kościoła katolickiego. W 1519 r. wrócił do Rzymu i z woli Papieża prowadził przesłuchanie Marcina Lutra.
Papież doceniając mądrość kardynała, powierzył mu sprawę króla angielskiego Henryka VIII, który chciał otrzymać od Stolicy Apostolskiej unieważnienie swojego związku małżeńskiego z Katarzyną Aragońską. 23 marca 1534 r. na uroczystym konsystorzu Klemensa VII Tomasz de Vio ogłosił ostateczne zdanie o ważności tego małżeństwa, odmawiając angielskiemu władcy rozwodu. Był to ostatni akt publiczny w życiu tego dostojnika kościelnego, ponieważ zmarł w tym samym roku (10 sierpnia) i został pochowany, jak prosił, w skromnym grobowcu w przedsionku kościoła Santa Maria sopra Minerva. W powszechnej opinii jego współczesnych, gdyby żył, byłby następcą Klemensa VII na tronie papieskim.
Tomasz de Vio, zwany jako kardynał Kajetan, został opisany jako mały w ciele, ale gigantyczny w intelekcie. We wszystkich swoich różnorodnych i pracowitych urzędach nigdy nie zaniedbywał codziennych studiów i pisania, ani nie zawiódł w praktykach życia zakonnego. Spokojnie i bez lęku stawiał czoła trudnym problemom swoich czasów i usiłował poprzez naukę, takt i dobroczynność uspokoić wrogie umysły, odciągnąć błądzących, powstrzymać falę herezji i zapobiec schizmie. Papież Klemens VII nazywał go „lampą Kościoła” (Lucerna Ecclesiae).
W teologii Kajetan jest słusznie zaliczany do czołowych obrońców i propagatorów szkoły tomistycznej. Jego największym dziełem są jego komentarze do Summa Theologica Akwinaty, powstałe w latach 1507–1522. Dominikanin, a następnie kardynał bronił w nich nauk św. Tomasza przed atakami bł. Jana Dunsa Szkota (1266–1308). W trzeciej części omówił aberracje reformatorów, zwłaszcza Lutra.
Dużym zainteresowaniem cieszy się portret Kajetana, jedyny znany, niedawno odkryty przez dominikanina Père Berthier w zbiorze notabli reformacji, należącym do hrabiego Krasińskiego z Warszawy.
W medalionie limskim kardynał Tomasz Kajetan przedstawiony jest w stroju kardynalski, a w ręku trzyma książkę, na znak wielkiej liczy dzieł, które po sobie zostawił. Podobnie jak w wizerunkach pozostałych kardynałów, tutaj również po bokach znajdują się aniołowie, którzy trzymają atrybuty, należące do osób posiadający godność kardynalską – kapelusz i krzyż.
Limbourg M., Kardinal Kajetan, „Zeitschrift für katholische Theologie”, 4 (1880), nr 2, s. 239–279.
Cossio A., Il Cardinale Gaetano e la Riforma, Cividale 1902.
Allaria G., Tommaso De Vio: cardinale Gaetano, Gaeta, La Poligrafica, 1969.
Cajetan Responds A Reader in Reformation Controversy, ed. J. Wicksm Washington 1978.
Wicks J., Cajetan und die Anfänge der Reformation, Münster 1983 (Katholisches Leben und Kirchenreform im Zeitalter der Glaubensspaltung, 43).
Özen A., Luther und Cajetan in Augsburg 1518, Göttingen 1992.
Izbicki Th. M., Cajetan’s Attack on Parallel’s Between Church and State, „Cristianesimo nella storia”, 29 (1999), s. 81–89.